Ασφαλιστικό: νέοι όροι συνταξιοδότησης για τους πανεπιστημιακούς (Μέρος Πρώτο)

-ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ -

Η πολυπλοκότητα του ασφαλιστικού συστήματος αποτελεί μία από τις πιο σπουδαίες πτυχές του και συνάμα βασικός παράγοντας του τεράστιου βαθμού δυσκολίας για την μερική ή την πλήρη επίλυσή του. Κοινός στόχος της αναπόφευκτης μεταρρύθμισης στο ασφαλιστικό σύστημα αποτελεί η διασφάλιση των παραδοσιακών κεκτημένων στην κοινωνική ασφάλιση και ο σεβασμός του κανόνα της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Όπως είναι σαφές το πρόβλημα είναι συνδεδεμένο και με την υπόλοιπη οικονομική και κοινωνική ζωή. Και είναι επίσης κατανοητό ότι επηρεάζει την ακαδημαϊκή κοινότητα όχι μόνο λόγω της φύσης του -της κοινωνικοοικονομικής του διάστασης-, αλλά και λόγω των ουσιαστικών αλλαγών που προκαλούνται στο σύστημα συνταξιοδότησης των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, το οποίο ήδη υπό το πλαίσιο του παρόντος νομικού καθεστώτος παρουσιάζει ελλείψεις και κενά.

Ειδικότερα, η επιδοματική δομή του πανεπιστημιακού μισθολογίου, όπως καθιερώθηκε με το Ν. 2530/1997 (τα τρία μεγάλα δραχμικά επιδόματα, το «διδακτικό», το «ερευνητικό» και εκείνο της «βιβλιοθήκης»), έχει ήδη καθιερώσει χαμηλά επίπεδα συνταξιοδότησης. Ο λόγος είναι προφανής, καθώς τα επιδόματα δεν προσμετρούνται στον υπολογισμό των συντάξεων, των δώρων και του επιδόματος αδείας.

Συγκεκριμένα, μέχρι το 1990 υπήρχε το δικαίωμα συνταξιοδότησης με 35 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας. Σήμερα, οι διορισθέντες πανεπιστημιακοί έως 31-12-1982 είναι η μόνη κατηγορία εργαζομένων που διατηρεί το δικαίωμα συνταξιοδότησης με 35ετία και χωρίς όριο ηλικίας, ενώ το δικαίωμα συνταξιοδότησης των διορισθέντων εκπαιδευτικών μεταξύ 1983-1992 ανέβηκε από τα 35 έτη ασφάλισης στα 37 έτη ασφάλισης.

Το δικαίωμα συνταξιοδότησης με 35 έτη ασφάλισης διατηρείται ακόμα, αλλά υπό την προϋπόθεση να έχει συμπληρωθεί το 58ο έτος ηλικίας, τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες ακαδημαϊκούς.

Παράλληλα, όσοι από τους εκπαιδευτικούς της κατηγορίας αυτής εργάστηκαν στο Δημόσιο πριν την 31/12/1982, είτε ως αναπληρωτές, είτε σε άλλη υπηρεσία του Δημοσίου, συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις των διορισθέντων μέχρι 31/12/1982.

Επίσης, οι διορισθέντες πανεπιστημιακοί μετά την 1/1/1993 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 37 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας (στη συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας συνυπολογίζεται και ο χρόνος της διαδοχικής ασφάλισης και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας ), αλλά και με 35 έτη ασφάλισης με την προϋπόθεση όμως να είναι ηλικίας 65 ετών, τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες πανεπιστημιακούς.

Για την θεμελίωση της 25ετίας, που αποτελεί το βασικότερο όριο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος στο Δημόσιο (και για τη θεμελίωση του οποίου υπολογίζεται και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας) μέχρι το 1990 υπήρχε το δικαίωμα συνταξιοδότησης με 25 έτη ασφάλισης και χωρίς όριο ηλικίας.

Σήμερα, αντιθέτως, απαιτείται και η συμπλήρωση του 65ου έτους ηλικίας για άνδρες και του 60ου για γυναίκες πανεπιστημιακούς.

Από την παραπάνω αλλαγή εξαίρεση αποτελούν οι διορισθέντες πανεπιστημιακοί πριν το 1983 για τους οποίους ισχύουν τα κατωτέρω:

α) Όσοι συμπλήρωσαν 25 έτη ασφάλισης το 1997 απαιτείται το 55ο έτος ηλικίας για άνδρες και 53ο για γυναίκες.

β) Όσοι θεμελίωσαν 25 έτη ασφάλισης το 1998 απαιτείται το 60ο έτος ηλικίας για άνδρες και το 55ο για γυναίκες.

γ) Το 2003 απαιτείται για την κατηγορία της 25ετίας και το 63ο έτος ηλικίας. Από το 2007, όμως, απαιτείται και γι’ αυτή την κατηγορία το 65ο έτος ηλικίας για άνδρες πανεπιστημιακούς και το 60ο έτος για γυναίκες πανεπιστημιακούς.

Τέλος, για την θεμελίωση της 15ετίας που αποτελεί την κατώτερη σύνταξη απαιτείται και η συμπλήρωση του 65ου έτους ηλικίας για άνδρες και για γυναίκες πανεπιστημιακούς, με εξαίρεση τις γυναίκες πανεπιστημιακούς που διορίστηκαν έως το 1992 και για τις οποίες απαιτείται το 60ο έτος ηλικίας.

Στο δεύτερο μέρος θα αναφερθούμε στην προστασία της μητρότητας, στο συντάξιμο μισθό, στις κρατήσεις, στο ποσοστό αναπλήρωσης, στη στρατιωτική θητεία και στην πρόωρη σύνταξη.